اسلوب‌های قرآن در بیان هنجارهای اخلاقی

author

  • سید علی اکبر حسینی عضو هیئت علمی پژوهشگا علوم و فرهنگ اسلامی مرکز فرهنگ و معارف قرآن مدیر گروه تفسیر و تدوین متون آموزشی
Abstract:

یکی از مهم‌ترین اهداف نزول قرآن، تربیت اخلاقی است و پیش‌نیاز تربیت اخلاقی، شناخت هنجارهای اخلاقی است. در قرآن هنجارهای اخلاقی با اسلوب‌های متنوعی بیان شده است. تنوع بیان هنجارها از راهبردهای مهم تربیت اخلاقی است. در نُه آیه از قرآن به این راهبرد تربیتی و فلسفه آن اشاره شده است. خاستگاه تنوع اسلوب بیان قرآن، برخی مبانی الهیاتی مانند «علم، رحمت، قدرت، حکمت، لطف»، و برخی مبانی انسان‌شناختی مانند «تعقل، آزادی تکوینی، تفاوت‌های فردی، آگاهی فطری، کرامت، تربیت‌‍‌پذیری، میل به زیبایی، تنوع‌طلبی، ضعف، محدودیت، شتاب و غرور»، و برخی مبانی زبان‌شناختی مانند اعجاز بیانی هستند. برخی از اسلوب‌های قرآنی عبارت‌اند از «تنوع مفاهیم عام اخلاقی، اتکا بر وجدان اخلاقی، تأکید بر رضایت و خشم خدا، تأکید بر عنصر ایمان، تشویق مؤمنان به پیروی از اخلاق الهی و تهییج عواطف انسانی و دینی، بازگویی پیامد رفتارهای اخلاقی، تکریم انسان و تلطیف در بیان الزمات اخلاقی».

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شکاف اخلاقی در زمینه هنجارهای کاربرد اطلاعات

زمینه: فناوری اطلاعات و ارتباطات علیرغم مزایای فراوان، نگرانی‌های اخلاقی را نیز افزایش داده است. تفاوت میان وضع مطلوب و آنچه در محیط واقعی دربارۀ مسائل اخلاقی صورت می‌پذیرد، شکاف اخلاقی نامیده می‌شود. هدف این پژوهش، بررسی شکاف اخلاقی در زمینۀ هنجارهای کاربرد اطلاعات در زمینه‌های عدم رعایت مقررات و هنجارهای استفاده از اطلاعات ازجمله حریم خصوصی، حقوق مالکیت فکری، استفاده از کامپیوتر و اخلاق علمی ...

full text

بررسی هنجارهای اخلاقی در فضازی مجازی(اینترنت)

از آنجا که فناوری اطلاعات، تحولات سیاسی- اجتماعی وسیع و شگرفی را پدید آورده است، مشکلات اخلاقی جدید و منحصر بهفردی در این حوزه ایجادشده که نیازمند رسیدگی است. فناوری اطلاعات نه تنها در چگونگی افعال و اقدامات روزمره تاثیر گذارده؛بلکه تلقی ما از آنها را نیز تغییر داده است. برخی از مفاهیمی که در حوزه فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی، کاربردی خاص داشته اند باپیشرفت فناوری اطلاعات دچار چالش هایی شده اند که...

full text

تطبیق «لامیة العرب» و «لامیة العجم» در ترسیم هنجارهای اخلاقی

شعر به مثابه رسانه دیرین ادبی، بسیاری از هنجارهای اخلاقی را بازگو می‌کند. در پیشینه این رسانه دو قصیده مشهور «لامیة العرب» و «لامیة العجم» بازتاب‌دهنده فرهنگ؛ هنجارها و ناهنجاری‌های رفتاری دو نسل و دو جامعه متفاوت یعنی دوره جاهلی و عصر عباسی است. در این جستار معلوم گشته که «لامیة العرب» در پردازش هنجارها، بیش‌تر تصویری هنری از خلق و خوی حاکم بر جامعه جاهلی و شخصیت شنفری است، ولی «لامیة...

full text

تطبیق «لامیة العرب» و «لامیة العجم» در ترسیم هنجارهای اخلاقی

شعر به مثابه رسانه دیرین ادبی، بسیاری از هنجارهای اخلاقی را بازگو می‌کند. در پیشینه این رسانه دو قصیده مشهور «لامیة العرب» و «لامیة العجم» بازتاب‌دهنده فرهنگ؛ هنجارها و ناهنجاری‌های رفتاری دو نسل و دو جامعه متفاوت یعنی دوره جاهلی و عصر عباسی است. در این جستار معلوم گشته که «لامیة العرب» در پردازش هنجارها، بیش‌تر تصویری هنری از خلق و خوی حاکم بر جامعه جاهلی و شخصیت شنفری است، ولی «لامیة...

full text

شکاف اخلاقی در زمینه هنجارهای کاربرد اطلاعات

زمینه: فناوری اطلاعات و ارتباطات علیرغم مزایای فراوان، نگرانی های اخلاقی را نیز افزایش داده است. تفاوت میان وضع مطلوب و آنچه در محیط واقعی دربارۀ مسائل اخلاقی صورت می پذیرد، شکاف اخلاقی نامیده می شود. هدف این پژوهش، بررسی شکاف اخلاقی در زمینۀ هنجارهای کاربرد اطلاعات در زمینه های عدم رعایت مقررات و هنجارهای استفاده از اطلاعات ازجمله حریم خصوصی، حقوق مالکیت فکری، استفاده از کامپیوتر و اخلاق علمی ...

full text

بررسی تأثیر هنجارهای اخلاقی و تربیتی بر خشونت جوانان

  چکیده این پژوهش، در ارتباط با برقراری نظم و انضباط اجتماعی، و تأکید بر رفتارهای خشونت‌آمیز جوانان است. رویکرد اصلی این تحقیق، دیدگاه نظم اجتماعی است و به این منظور نقشِ برخی از مهم‌ترین متغیرهای نرم‌افزاری اجتماعی، یعنی هنجارهای اخلاقیِ انصاف و صداقت بر خشونت جوانان بررسی شده است. از همین رو، مهم‌ترین ابعاد خشونت جوانان، تحت عناوینِ خشونت خیابانی شامل دعوای خیابانی، حمل و استفاده از سلاح سرد، ه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 83

pages  4- 29

publication date 2017-08-27

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023